Roma, 13 marzo 1523. – Adriano VI, tramite bolla pontificia, unisce i benefici della cappella dei Santi Antonio di Padova e Nicola, sita a Marano nei pressi di Napoli e attualmente vacante – i cui proventi ascendono a otto ducati annui, spettanti come diritto di patronato a Paolo Frassi e al cappellano Salvatore Frassi – alla Real Santa Casa e alla Confraternita di Santa Maria del Popolo con il censo annuo di un cero, allo scopo di accrescere le basi finanziarie per la fondazione, la costruzione e l’ampliamento dell’Ospedale degli Incurabili (Archivio Segreto Vaticano, Reg. Lat. 1417, f. 126v-127v [117v-118v]; V. Magnati, Teatro della carità istorico, legale, mistico, politico […], Venezia 1737, 7-9).
Adrianus episcopus servus servorum Dei
Ad perpetuam rei memoriam
Ex iniuncto nobis desuper meritis licet imparibus apostolicae servitutis officio, votis per que divini cultus augumento, et infirmorum ac miserabilium personarum subventioni consulitur, libenter annuimus eaque favoribus prosequimur oportunis.
Cum itaque ecclesia cappella nuncupata Sanctorum Nicolai et Antonii de Padua ville Marani, Neapolitane Diocesis, que de iure patronatus laicorum, videlicet dilecti filii Pauli de Frasso de dicta villa existit, per liberam resignationem dilecti filii Salvatoris etiam de Frasso, nuper ipsius ecclesie rectoris cappellani nuncupati, de illa quam tunc obtinebat per dilectum filium Iulianum Cecium, clericum Romanum, literarum apostolicarum sollicitatorem, procuratorem suum ad hoc ab eo specialiter constitutum, in manibus nostris sponte factam et per noc admissam, vacaverit et vacet ad praesens.
Et sicut exhibita nobis nuper pro parte dilectorum filiorum iconomorum et procuratorum hospitalis Sancte Marie de Populo de Incurabilibus nuncupati Neapolitane, ac dicti Pauli petitio continebat, si dicta ecclesia, in qua singulis ebdomatis [sic] due misse celebrari consueverunt, eidem hospitali perpetuo uniretur, annecteretur et incorporaretur, ex hoc profecto pauperibus infirmis Incurabilibus dicti hospitalis de subventionis auxilio provideretur, ac onus celebrationis duarum missarum huiusmodi per ministros dicti hospitalis facilius supportaretur, divinusque cultus in eadem ecclesia susciperet incrementum, ac pro parte iconomorum et procuratorum ac Pauli praedictorum asserentium iuspatronatus huiusmodi eidem Paulo ex fundatione vel dotatione competere, ac fructus, redditus et proventus dicte ecclesie octo ducatorum auri de Camera secundum communem aestimationem valorem annuum non excedere, Nobis fuit humiliter supplicatum, ut ecclesiam predictam eidem hospitali unire, annettere et incorporare, ut prefertur; et quod iconomi et procuratores hospitalis huiusmodi nunc et pro tempore existentes eidem Paulo, suisque successoribus unum cereum ponderis unius cum dimidio libre cere annis singulis in festo Purificationis Beate Marie Virginis tradere et consignare debeant, decernere, aliasque in premissis opportune providere de benignitate apostolica dignaremur.
Nos, qui dudum inter alia voluimus quod petentes beneficia ecclesiastica aliis uniri tenerentur exprimere verum annuum valorem secundum extimationem predictam, etiam beneficii cui aliud uniri peteretur, alioquin unio non valeret, et semper in unionibus commissio fieret ad partes, vocatis quorum interesset, Paulum necnon singulos iconomos et procuratores predictos a quibusvis excommunicationis, suspensionis et interdicti, aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis a iure vel ab homine, quavis occasione vel causa latis, si quibus quomodolibet innodati existunt, ad effectum presentium dumtaxat consequendum, harum serie absolventes et absolutos fore censentes, ac dicti hospitalis fructuum, reddituum et proventuum verum annuum valorem presentibus pro expresse habentes, huiusmodi supplicationibus inclinati, ecclesiam predictam, que sine cura est, sive premisso, sive alio quovis modo aut ex alterius cuiuscumque persona, seu per similem dicti Salvatoris vel cuiusvis alterius resignationem de illa in Romana Curia vel extra eam, etiam coram notario publico et testibus sponte factam vacet, etiam si tanto tempore vacaverit, quod eius collatio iuxta Lateranensis statuta Consilii ad Sedem Apostolicam legitime devoluta, ipsaque ecclesia dispositioni apostolice specialiter reservata existat, et super ea inter aliquos lis, cuius statum presentibus haberi volumus pro expresso, pendeat indecisa, dummodo tempore date presentium, non sit in ea alicui specialiter ius quesitum cum omnibus iuribus et pertinentiis suis eidem hospitali, cum ad hoc dicti Pauli unici patroni pro se dictisque successoribus per dictum procuratorem suum, ad hoc ab eo specialiter constitutum, expressus accedat assensus, auctoritate apostolica tenore presentium perpetuo unimus, annettimus et incorporamus.
Ita quod liceat ex nunc iconomis et procuratoribus prefatis, per se vel alium seu alios corporalem possessionem ecclesie iuriumque et pertinentiarum predictorum propria auctoritate libere apprehendere et perpetuo retinere illiusque fructus, redditus et proventus in hospitalis et ecclesie predictorum usus et utilitatem convertere, diocesani loci et cuiusvis alterius licentia super hoc minime requisita, ac dictos iconomos et procuratore ad tradendum et consignandum eidem Paulo et successoribus loco iuris patronatus huiusmodi unum cereum dicti ponderis annis singulis in festo predicto teneri decernimus.
Non obstantibus priori voluntate nostra praedicta ac felicis recordationis Bonifacii pape Octavi, predecessoris nostri, et aliis constitutionibus et ordinationibus apostolicis, contrariis quibuscumque, aut si aliqui super provisionibus sibi faciendis huiusmodi vel aliis beneficiis ecclesiasticis in illis partibus speciales vel generales dicte Sedis, vel legatorum eius litteras impetrarint, etiam si per eas ad inhibitionem, reservationem et decretum, vel alias quomodolibet sit processum; quas quidem litteras et processus habitos per easdem ac inde sequuta quecumque ad dictam ecclesiam volumus non extendi, sed nullum per hoc eis, quo ad executionem beneficiorum aliorum preiudicium generari; et quibuslibet aliis privilegiis, indulgentiis et litteris apostolicis generalibus vel specialibus quorumcumque tenorum existant, per que presentibus non expressa vel totaliter non inserta, effectus earum impediri valeat quomodolibet vel differri; et de quibus quorumcumque totis tenoribus de verbo ad verbum habenda sit in nostris litteris mentio specialis, proviso quod dicta ecclesia debitis propterea non fraudetur obsequiis, sed illius congrue supportentur onera consueta, et insuper ex nunc irritum decernimus et inane, si secus super iis a quoquam, quavis auctoritate, scienter vel ignoranter contigerit attemptari.
Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre absolutionis, unionis, annexionis, incorporationis, voluntatis et decreti infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem Omnipotentis Dei ac Beatorum Petri et Pauli Apostolorum eius se noverit incursurum.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, anno Incarnationis Dominicae millesimo quingentesimo vigesimo secundo, tertio Idibus martii, pontificatus nostri anno primo.