Roma, 4 settembre 1555. – Dopo aver esposto la fondazione e lo sviluppo delle Cappuccine e del loro monastero, il Papa Paolo IV conferma tramite breve pontificio tutti i privilegi precedenti, in particolare quello di professare la prima regola di Santa Chiara, e non quella del Terz’Ordine di San Francesco, e di vivere in stretta osservanza (Napoli, Archivio delle Clarisse Cappuccine, cart. IX, n. 14: originale. Ediz.: Bullarium Capuccinorum III, 11-12; L. Iriarte, Origini e primo sviluppo delle Clarisse Cappuccine, 1811-1813).
[sul verso] Paulus IIII dilectis in Cristo filiabus modernae abbatisse et sororibus monasterii monialium Sanctae Mariae in Hierusalem, Neapolitanae <civitatis>, Ordinis Sanctae Clarae
P A U L U S P A P A I V
Dilectae in Christo filiae, salutem et apostolicam benedictionem.
Alias postquam felicis recordationis Paulus Papa III, praedecessor noster, monasterium sub invocatione Beatae Mariae in Ierusalem apud hospitale pauperum infirmorum incurabilium, eiusdem Sanctae Mariae de Populo, Neapolitanae <civitatis>, in quodam loco inibi per quondam Mariam Laurentiam, olim abbatissam dicti monasterii designato, iam tunc construi inceptum pro una abbatissa ac duodecim monialibus Tertii Ordinis Sancti Francisci iuxta regulam Sanctae Clarae, tria vota regularia dicti Ordinis profitentibus, in quarum numero septem conversae et servientes eidem monasterio per eandem Mariam abbatissam deputandae non comprehenderentur, et quae inibi sub regulari observantia dicti Ordinis et perpetua clausura ac protectione Sedis Apostolicae et unius confessoris saecularis vel regularis pro missis celebrandis et earum confessionibus audiendis ac sacramentis ministrandis duntaxat, in sacerdotio et aetate provecta constituti, exemplarisque vitae et religionis zelatoris, per dictam Mariam abbatissam, quamdiu viveret, et deinde per abbatissam et maiorem partem monialium professarum monasterii huiusmodi eligendi, Altissimo famularentur, sine alicuius praeiudicio erexerat.
Ac ipsi Mariae abbatissae, ut vita sua durante monasterium huiusmodi, cuius moniales ipsi tanquam matri et superiori obedire tenerentur, regere et gubernare ac pro regimine, ritu, moribus, regulari observantia et illarum instructione unam vel duas cuiusvis Ordinis moniales ad id voluntarias, quae de suorum superiorum licentia ad dictum monasterium se transferre valerent, pro ea prima vice postulare, et unam ex eis tempore obitus sui in abbatissam eligere et deputare, et nonnulla alia tunc expressa facere valeret, ipseque numerus duodenarius augeri non posset, ac rectores dicti hospitalis de eiusdem hospitalis bonis sibi, ac abbatissae et monialibus dicti monasterii victui necessaria, prout tunc faciebat, absque conscientiae scrupulo ministrare, ipseque confessor nonnulla tunc expressa facere valeret concesserat, ac monasterium ipsum illiusque bona ac ipsam Mariam et pro tempore existentes abbatissam et moniales dicti monasterii sub Beati Petri et Sedis predictae ac sua protectione susceperat, et ab omni iurisdictione et superioritate loci Ordinarii pro tempore existentis per suas litteras exemerat.
Ac eidem praedecessori pro parte dictae Mariae abbatissae exposito, quod locus designatus praefatus, quem iam dicta Maria abbatissa et aliae duodecim moniales et septem conversae praedictae ingressae fuerant, minus capax pro monasterio monialium huiusmodi existebat, praesertim cum plures, zelo devotionis ac religionis inductae, cuperent una cum ipsa Maria abbatissa in monasterio prefato Altissimo famulari; ac eidem praedecessori pro eadem parte humiliter supplicato, ut in praemissis, quodque monasterium ipsum, prout alia eiusmodi Ordinis monasteria regebantur et gubernabantur, regeretur et gubernaretur, opportune providere aliaque infrascripta sibi concedere de apostolica benignitate dignaretur.
Idem predecessor noster, huiusmodi supplicationibus inclinati, ipsi Mariae abbatissae, quae infirmitate forsan incurabili gravata erat, antequam in abbatissam, matrem et superiorem dicti monasterii idem predecessor eam praefecerat, ut monasterium huiusmodi in quocunque alio loco similiter sine alicuius preiuditio construi facere valeret, apostolica auctoritate concessit, ipsumque monasterium noviter construendum per eam, quamdiu viveret, et deinde per aliam abbatissam, per ipsius monasterii pro tempore existentes moniales eligendam, prout alia eiusdem Ordinis monasteria regebantur et gubernabantur regi et gubernari; in dictoque constructo vel construendo monasterio non solum duodecim, sed etiam triginta tres moniales, sine tamen dicti hospitalis onere, includi, illasque eandem Mariam abbatissam recipere posse, et non solum tempore obitus sui, ut prefertur, sed etiam ante et quando sibi placeret, unam ex duodecim, quae tamen dictum Ordinem expresse professa et in aetate legitima constituta, et alias ad id idonea foret, ipsa Maria abbatissa prius regimine et administrationi huiusmodi cedente, alias iuxta dictarum litterarum tenorem in abbatissam eligere et deputare; ipsaque Maria abbatissa et per eam eligenda vel alia, quae pro tempora foret, confirmatione alterius superioris non indigeret, sed absque alia confirmatione et benedictione administrare, regere ac alia facere, quae aliae dicti Ordinis abbatissae post confirmationem et benedictionem, de iure vel consuetudine, facere poterant et consueverant.
Et si quae dubia vel difficultates super praemissis vel aliis in posterum pro tempore occurrerent, duos vel tres in iure canonico doctores, per pro tempore existentem abbatissam predictam eligendos declarare, ipsamque Mariam et pro tempore existentem abbatissam confessorem et capellanum iuxta formam litterarum erectionis huiusmodi, quem magis idoneum reputaret, eligere, litteras praedictas et in eis contenta quaecumque ad ea, si opus foret, extendere et ampliare posse decrevit et declaravit, prout in praedictis et aliis ipsius predecessoris in forma brevis inde confectis litteris plenius continetur.
Cum autem, sicut nobis nuper exponi fecistis, licet monasterium ipsum licentiae predictae vigore translatum et edificatum fuerit, vosque in eo sub regula Sanctae Clarae primi Ordinis, non autem sub regula Sancti Francisci Tertii Ordinis hactenus degeritis et degatis, nihilominus pro animi vestri quiete in eo sub huiusmodi regula primi et strictioris Ordinis eiusdem Sanctae Clarae permanere desideretis, Nos vestro pio desiderio in hac parte favorabiliter annuere volentes, nec non singularum litterarum predictarum veriores tenores praesentibus pro expressis habentes, illasque et in eis contenta quaecumque approbantes et confirmantes, ea vobis ac vestro monasterio suffragari vosque illis in omnibus et per omnia uti posse decernentes, vestris in hac parte supplicationibus inclinati, quod vos in dicto monasterio sub huiusmodi regula Sanctae Clarae primi Ordinis, prout hactenus degistis, et de cetero degere et permanere, quodque vos et in futurum in eodem monasterium recipiendae moniales habitum, per alias aliorum singulorum monasteriorum eiusdem primi Ordinis Sanctae Clarae moniales gestari solitum suscipere, et professionem per easdem primi Ordinis huiusmodi emitti solitam, alias iuxta aliorum monasteriorum sub huiusmodi regula Sanctae Clarae primi Ordinis existentium ritum et consuetudinem emittere libere et licite valeatis, ita tamen quod vos et pro tempore existentes ipsius monasterii moniales ex quacumque vel infirmitatis, vel alia quavis urgentissima causa dictum monasterium exire, aut ab eo discedere, etiam de modernae et pro tempore existentis ipsius monasterii abbatissae licentia nullo unquam tempore possitis aut valeatis, auctoritate apostolica, tenore presentium concedimus et indulgemus, ac singulas litteras predictas ad id extendimus et ampliamus, non obstantinbus praemissis ac constitutionibus et ordinationibus apostolicis, necnon omnibus illis, quae dictus predecessor de singulis litteris predictis voluit non obstare, ceterisque contrariis quibuscumque.
Datum Romae, apud Sanctum Marcum, sub annulo Piscatoris, die IV septembris M.D.LV., pontificatus nostri anno primo.
[sul verso] Paulus IIII dilectis in Cristo filiabus modernae abbatisse et sororibus monasterii monialium Sanctae Mariae in Hierusalem, Neapolitanae <civitatis>, Ordinis Sanctae Clarae